ANALYSE: Onzekere tijden voor voormalige wereldkampioenen die steeds verder afglijden op wereldranglijst

Al decennialang wordt het professionele darts gedomineerd door Engelse spelers. Van de legendarische Eric Bristow tot de ongeëvenaarde Phil Taylor, die met zestien wereldtitels en evenveel eindzeges op de World Matchplay nog steeds recordhouder aller tijden is. Recent traden spelers als Luke Humphries en tienersensatie Luke Littler in hun voetsporen door de twee eerste posities op de wereldranglijst te bezetten en de majortitels vaak onder hun beiden te verdelen. Met maar liefst 43 Engelse spelers op de Pro Tour met een PDC Tour Card in handen – meer dan welk ander land ook – lijkt de hegemonie onaantastbaar.

Toch schuilt achter dat succesverhaal een minder rooskleurige realiteit dan je misschien op het eerst zicht zou denken. Want terwijl de aandacht vaak uitgaat naar de top van de pikorde, zijn er ook verschillende grote namen die worstelen. Van een voormalig nummer één van de wereld die zelfs uit de top 32 van de wereldranglijst dreigt te vallen, tot een WK-sensatie die de lijn helemaal niet heeft kunnen doortrekken. Vijf Engelse darters die hun vorm kwijt zijn – en bij wie de klok stilaan begint te tikken.

Darts kan genadeloos zijn. Begin 2023 beleefde Michael Smith zijn absolute hoogtepunt: wereldkampioen in Alexandra Palace en de nieuwe nummer één van de wereld. Sindsdien is het echter bergafwaarts gegaan. Blessures, tegenslagen en vormverlies hebben zijn opmars gestuit. Artritis in zijn rechterhand, een graad 2 AC-schouderblessure en polsproblemen (overblijfselen van dubbele breuken op zijn 19e) hebben hem niet gespaard.

Af en toe laat Smith nog flitsen van zijn oude zelf zien. Zo haalde hij eerder dit jaar de kwartfinale van de UK Open en dwong hij Michael van Gerwen tot het uiterste in de halve finale van de World Matchplay van 2023. Maar consistentie ontbreekt, en dat is funest op het hoogste niveau.

De 34-jarige staat bovendien op de rand van een nieuwe dreun: als hij voor 28 september de achterstand van 2.750 pond op Ricardo Pietreczko niet goedmaakt, mist hij de World Grand Prix – terwijl er 40.000 pond aan prijzengeld van zijn halve finale in 2022 op het spel staat. Ook op de European Tour balanceert hij op de rand, met een 32e plaats als laatste kwalificatierang. Met vijf toernooien te gaan, is de marge flinterdun.

Met 124.000 pond te verdedigen in de resterende maanden van het jaar, is het niet ondenkbaar dat Smith uit de top 32 sukkelt. Een schrikbeeld voor een van de meest getalenteerde spelers van zijn generatie.

Tussen 2021 en 2023 stond Joe Cullen steevast rond plek 11 of 12 van de wereld. Zijn Masters-titel in 2021 leverde hem een Premier League Darts-ticket op, dat hij bijna verzilverde met winst – ware het niet dat Michael van Gerwen hem in de finale na een gemiste matchdart terugwees.

Die gloriejaren lijken inmiddels ver weg. Cullen is gezakt naar plek 30, zijn laagste positie sinds 2016. De 50.000 pond die hij bij de World Matchplay niet kon verdedigen na verlies tegen James Wade, doet hem extra pijn.

Net als Smith dreigt ook Cullen 40.000 pond te verliezen van de halve finale van de Grand Prix in 2022. Hij staat 18e op de Pro Tour-ranglijst, twee plekken onder de kwalificatiegrens. Zijn vroege seizoensvorm – finale in het eerste Players Championship en winst in Leicester – is volledig verdampt: slechts één vierde ronde in zestien toernooien sindsdien.

Op de European Tour staat hij 37e en heeft hij vijf plaatsen goed te maken in evenveel evenementen. Mist hij deze majors én een diepe run op het WK, dan kan Cullen buiten de top 40 belanden.

Begin 2024 leefde Scott Williams in een droom. De 33-jarige Shaggy haalde de halve finale van het WK en schreef 100.000 pond bij op zijn naam. Sindsdien stokt de opmars.

Met een 37e plaats op de ranglijst, 120.000 pond te verdedigen (grotendeels van dat WK) en nog eens 88.000 pond in 2026, dreigt een forse terugval. Zijn PDC Tour Card is voorlopig veilig, maar bij aanhoudend vormverlies kan dat in 2026 anders zijn.

Williams kende enkele lichtpunten – drie halve finales op de vloer en een finaleplaats in Leicester – maar op de European Tour bleef het bij één toernooi en een vroege exit. Zonder nieuwe diepe runs kan de druk snel ondraaglijk worden.

Rob Cross, wereldkampioen van 2018, begon dit jaar nog als topvier-speler en Premier League Darts-deelnemer. Maar een tweede ronde-exit op het WK luidde een vrije val in. Teleurstellingen op de World Masters, UK Open en World Matchplay volgden.

Met 100.000 pond van zijn WK-run en nog eens 70.000 pond van de Grand Slam of Darts-finale van 2023 op de wip, staat 'Voltage' voor een zwaar najaar. In totaal moet hij ruim 200.000 pond verdedigen. Zonder een ommekeer dreigt zijn laagste ranking sinds zijn wereldtitel.

Callan Rydz bereikte begin dit jaar de kwartfinale van het WK, waarin hij Michael van Gerwen tot het uiterste dreef. Het leek de opmaat naar een sterk seizoen, maar de realiteit is anders.

Zijn enige major-optreden was de UK Open (derde ronde). Op de Pro Tour en Euro Tour bleef hij hangen in vroege rondes, waardoor hij de World Matchplay miste. De Players Championship Finals lijken haalbaar, maar daar blijft het voorlopig bij.

Rydz hoeft zich nog geen zorgen te maken over zijn PDC Tour Card, maar met ruim 100.000 pond te verdedigen in 2026 is een stabiele reeks prestaties noodzakelijk om in de subtop te blijven.

Engeland mag dan nog altijd de hofleverancier zijn van wereldtoppers, maar voor deze vijf geldt dat de weg naar boven steiler is geworden – en de afgrond aan de andere kant akelig dichtbij. Het zijn echter wel vijf spelers met veel talent. Afschrijven mogen we ze dus zeker nog niet, echte kampioenen staan immers op wanneer het wat moeilijker gaat. Het mag dan ook niet verbazen als spelers Cross, Smith en anderen er dit najaar een stevige lap opgeven en opnieuw voor succes zorgen.