"Je begint alles om je heen te haten" - James Wade doet boekje open over bipolaire stoornis

James Wade is niet alleen een van de meest constante darters van zijn generatie, hij is ook een van de weinige topsporters die al jaren open is over zijn mentale gezondheid. Sinds zijn diagnose met een bipolaire stoornis in 2009 voert de Engelsman een dagelijkse strijd die vaak onzichtbaar is voor het publiek.

Terwijl andere spelers hun zeges vieren met trots en blijdschap, overheerst bij Wade na een goede wedstrijd vooral opluchting. “Trots is waarschijnlijk niet het juiste woord,” vertelt hij in gesprek met het Britse persbureau PA. “Als ik goed presteer, vink ik in mijn hoofd gewoon mijn eigen lijstje af. Ik weet dat ik het nog steeds kan, en dat is geruststellend. Maar ik weet ook hoe moeilijk ik het mezelf kan maken. Het gaat niet om anderen, het gaat om hoe ík ben en hoe het met míj gaat.”

Wade kreeg zijn diagnose in een periode waarin hij sportief zijn grootste successen wist te boeken. Meerdere grote titels in korte tijd katapulteerden hem naar de top van het professionele darts, maar tegelijk werd duidelijk dat er achter het succes ook iets knaagde. Vandaag de dag heeft hij geleerd met zijn aandoening om te gaan, maar de strijd blijft, zeker in het slopende dartsleven met lange dagen, drukke schema’s en publieke verwachtingen.

“Ik vind het uitputtend om constant met mensen te praten, zoals er van je verwacht wordt,” legt Wade uit. “Soms wil ik gewoon in stilte zitten. Als je dat zes of zeven dagen doet, terwijl je ondertussen iets doet dat voor jou mentaal zwaar is maar dat anderen als vanzelfsprekend zien, dan trekt dat je helemaal leeg.”

Die uitputting kan zich snel omzetten in een negatieve spiraal, vertelt hij. “Je begint alles om je heen te haten. Dat gevoel kan heel plotseling komen. Ik heb laatst drie of vier van zulke dagen gehad. Maar ik ben toen gaan vissen en kwam terug met een opgelucht gevoel, eerlijk gezegd.” Hij beseft dat hij daarmee geluk had. “Het liep niet uit op zo’n diep dal vol somberheid, waarin je soms weken kunt blijven hangen.”

Wade is al jaren ambassadeur van Bipolar UK, een organisatie die zich inzet voor mensen met een bipolaire stoornis. Op 22 augustus organiseert hij een benefietdiner om geld op te halen voor de zwaar ondergefinancierde stichting. Onder anderen Michael Smith, Gerwyn Price, songwriter Nicky Chinn en tv-presentatrice Leah Charles-King zullen daarbij aanwezig zijn.

“Bipolar UK is waarschijnlijk een van de slechtst gefinancierde goede doelen,” stelt Wade kritisch. “Je hebt allerlei organisaties die met andere initiatieven zijn verbonden, maar Bipolar UK staat er alleen voor. Ze krijgen niks, en dat is echt schandalig.”

Wade is zich bewust van zijn rol als publiek figuur, hoe klein zijn platform ook mag zijn. “Ik heb het geluk dat ik een klein podium heb, en dat er een paar mensen, niet veel maar toch, naar me luisteren.”

De linkshandige darter hoopt dat de openheid leidt tot erkenning, waardoor er levens gered kunnen worden. “Als we mensen met bekendheid benaderen, vragen we ze altijd om over deze ziekte te praten,” zegt hij. “Want zij openen deuren, ze zorgen ervoor dat meer mensen weten wat het inhoudt. Niet alleen qua behandeling, maar ook voor het begrip van hoe iemand zich soms gedraagt.”

Die bewustwording is volgens Wade van levensbelang. “Het laatste wat je wil, is dat iemand zijn leven beëindigt omdat hij of zij een slechte dag heeft met die ziekte. Maar dat gebeurt veel te vaak'', aldus Wade.